Nauka i religia
Nauka i religia to dwie różne sfery, bardzo często ukazywane jako dziedziny nie do pogodzenia. Nam chodzi jednak o realne zmiany – w edukacji, w parafiach, w naszym podejściu do nauki i wiary. Chcemy pokazać, że te dwa światy nie są sobie obce. Z tego tytułu projekt ECLAS to przedsięwzięcie, które ma ukazywać wzajemną komunikację z pogranicza religii oraz nauki.
W tym celu pragniemy działać na rzecz wyposażenia przywódców chrześcijańskich w narzędzia, kontekst i umiejętności, których potrzebują, aby pewnie angażować się w naukę w swojej służbie i osobistej wierze.
Bardzo się cieszymy, że jako partnerzy w projekcie ECLAS mogliśmy udzielić trzech stypendiów badawczych dla młodych naukowców, których badania dotykają sfery dialogu religii z nauką. Nagrodzeni otrzymają stypendium w wysokości 1.500 tyś. funtów brytyjskich na okres jednego roku.
Stypendyści:
- O. Paweł Orzeł CSsR – teolog, wikariusz Parafii pw. Św. Józefa w Toruniu, doktorant teologii w szkole doktorskiej Academia Artium Humaniorum UMK
Temat: Postrzeganie transhumanizmu w kontekście nauki i religii: Perspektywa teologiczna i empiryczna. - Ks. Michał Kłosowski – teolog, wikariusz Parafii pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbego w Grudziądzu, doktorant teologii w Szkole Głównej Mikołaja Kopernika w Krakowie
Temat: Czy sztuczna inteligencja zastąpi ludzi? Neurokognitywne wzmocnienie i tomistyczne rozumienie antropologii. - Jakub Trendowicz – student V roku teologii na Wydziale Teologicznym UMK, koordynator ds. promocji i służby liturgicznej ośrodka liturgicznego Mysterium Fidei
Temat: Wpływ rozwoju nauki i technologii na rozumienie i przeżywanie kultu wśród katolików.
Opis badań:
1. O. Paweł Orzeł CSsR – rozwój technologii i zmienność świata w sposób naturalny absorbują coraz to większą uwagę ze strony religii. Wobec tego wymaga się wypracowywanie jak najlepszych metod w dialogu religii z nauką, żeby ukazywać bogactwo tych dwóch sfer. Badania skupią się na kapłanach z parafii redemptorystów w Polsce oraz greckokatolickich wspólnot w Ukrainie i Słowacji. Jako liderzy ściśle związani z codzienną opieką duszpasterską, oferują unikalny wgląd w to, jak teologia współdziała ze współczesnymi wyzwaniami. Postaram się również przeprowadzić wywiady z osobami świeckimi poleconymi przez tych księży, szczególnie tymi aktywnie zaangażowanymi w życie parafialne oraz działalność akademicką i kulturalną w swoich regionach. Badanie będzie wykorzystywać ankiety i wywiady, analizując dane poprzez połączenie metodologii teologicznej i nauk społecznych. Szczególna uwaga zostanie poświęcona wzajemnemu oddziaływaniu między naukami doktrynalnymi a praktycznymi realiami, z którymi borykają się wspólnoty parafialne.
2. Ks. Michał Kłosowski – w swoim projekcie spróbuję odpowiedzieć na następujące problemy badawcze: pierwszy to próba odpowiedzi na pytanie: czy metody wzmacniania ludzkiej inteligencji są etycznie dopuszczalne i przyczyniają się do wzrostu w cnocie mądrości? Drugi problem dotyczy zaś zrozumienia istoty i wzajemnego związku inteligencji naturalnej i sztucznej. W badaniach zostaną wykorzystane założenia metodologiczne filozofii i teologii. Wykorzystana zostanie metoda scholastyczna z jej systematycznym rozwijaniem wykładu doktryny chrześcijańskiej oraz transcendentalna metoda teologii z jej otwartością na dialog z egzystencjalnymi doświadczeniami ludzkiego życia. Badania będą wymagały również wykorzystania metod nauk medycznych, socjologicznych, filozoficznych i teologicznych, tj. analizy lub syntezy. Planuję przeprowadzić ankietę wśród młodzieży Katolickiego Związku Młodzieży Archidiecezji Gdańskiej, aby poznać ich wiedzę na podjęty przeze mnie temat. Ułatwi mi to dostosowanie wniosków do ich rozwoju. Przeprowadzę również pogłębione wywiady z naukowcami zajmującymi się sztuczną inteligencją.
3. Jakub Trendowicz – wobec zmian, z jakimi ludzkość mierzy się w XXI wieku, celem projektu jest ukazanie wpływu rozwoju nauki oraz technologii na codzienne przeżywanie kultu, szczególnie tego, z jakim wierny spotyka się poprzez udział w publicznym kulcie Kościoła katolickiego (liturgii) bądź nabożeństwach. Wskutek tego zakłada się przeprowadzenie badań na temat rozumienia tradycyjnego kultu w opozycji do zmian, jakie można zaobserwować we współczesnej nauce. Projekt oparty będzie głównie na metodzie statystycznej, która to będzie obejmowała pozyskanie danych jakościowych na temat świadomości kultycznej, rozumienia istoty religijności, rozwoju technologicznego oraz zależności religia-nauka. Zbieranie danych będzie ukierunkowanie na obywateli Polski, głównie naukowców, którzy specjalizują się w teologii liturgicznej oraz filozofii nauki, czy też w badaniach empirycznych (np. fizycy), jednakże w planach jest przeprowadzenie wywiadów także z wybranymi liderami wspólnot parafialnych. W projekcie wykorzystana będzie również metoda analizy treści dokumentów (np. wypowiedzi Magisterium Kościoła) oraz analizy badań opinii publicznej (np. spis powszechny).
