Who Is to Blame for the Sinking Ship? Aquinas on Divine Goodness, Evil and Freedom
(Kogo należy winić za tonący okręg? Akwinata o boskiej dobroci, złu i wolności)
autor: Piotr Roszak
W artykule przedstawiono podstawowe rysy teodycei Akwinaty, wskazując najpierw na pewne trudności dotyczące problemu zła – czy wręcz próby uwikłania Boga w zło – jakie pojawiły się w ślad za osiągnięciami naukowymi, zwłaszcza z zakresu biologii ewolucyjnej. W odpowiedzi na te wyzwania potrzebne jest odpowiednie spojrzenie na przyczynowość Boga, która ma charakter analogiczny i nie stanowi jednej z wielu przyczynowości na świecie. Właściwe zrozumienie relacji między Przyczyną Pierwszą a przyczynami wtórnymi rzuca nowe światło na debatę o odpowiedzialności Stwórcy za zło na świecie. Dla Akwinaty działanie Boga koncentruje się na dobru całości, dlatego pojęcie integralności lub prawości, które było już obecne w Raju, wyjaśnia przypadkową – a nie zamierzoną – obecność zła na świecie. Na tym tle artykuł wyjaśnia sposób reagowania Boga na zło w interpretacji Tomasza z Akwinu, który polega na zwyciężaniu zła większym dobrem, którego paradygmatem jest Wcielenie. Dla chrześcijanina jest to modelowy przykład tego, jak człowiek może zwyciężać zło, wzmacniając dobro i trwając w nim dzięki współpracy z łaską.